Optimalisatie afvallogistiek

Het startpunt van het optimaliseren van de afvallogistiek is een “prestatiemeting” van uw huidige afvalbeheer. Per afvalstroom dient het tonnage en de kosten op jaarbasis in kaart te worden gebracht, zodat u hierop actief kunt sturen. Dit overzicht, ook wel een “afvalbalans” genoemd, kunt u maken aan de hand van de afgevoerde kilogrammen en de bedragen die op de facturen van het afgelopen jaar staan.

 

Een voorbeeld van een eenvoudige afvalbalans met fictieve getallen

Gescheiden afval
Afvalsoort	KG	Percentage	Kosten	Kosten/kg
Folie	150.000	21%	€ 3.750	€ 0,03
Karton	100.000	14%	€ -18.000	€ -0,18
Vetvangput	80.000	11%	€ 7.700	€ 0,10
Metalen	15.000	2%	€ 0	€ 0,00
Organisch afval	200.000	28%	€ 20.000	€ 0,10
B-hout	30000	4%	€ 1.700	€ 0,06
Ongescheiden afval
Bedrijfsafval	135.000	19%	€ 17.000	€ 0,13
Totaal	710.000		€ 32.150	€ 0,05
Scheidingspercentage		81%
Afvalkosten/kg		5 cent

 

Met een afvalbalans worden direct 3 zaken inzichtelijk:

• De afvalstromen die geld kosten en de stromen die geld opleveren! In ons voorbeeld levert karton geld op en is bedrijfsafval veruit de duurste post (13 cent per kg!);
• Het percentage afval dat niet in uw restafvalcontainer beland, ook wel bekend als "het scheidingspercentage";
• Uw totale kosten per kilogram afval.

Uit kostenoogpunt is het belangrijk om het scheidingsproces rondom de afvalstromen die geld opleveren nauwgezet te monitoren, omdat bij een slechte scheiding een opbrengst per ton direct wordt omgezet in een kostenpost per ton. In bovenstaand voorbeeld wordt elke ton karton die bij het restafval terecht komt een kostenpost van 130 euro per ton i.p.v. een opbrengst van 50 euro per ton.

 

Optimale afvalstructuur

Hieronder zullen wij een systematiek bespreken o.b.v. de voornaamste afvalstromen van veel (productie)bedrijven:

• Restafval
• Karton
• Kunststof

Berekening kosten voor een perscontainer

De hoeveelheid restafval dat een bedrijf produceert op jaarbasis, bepaalt de keuze voor het externe inzamelmiddel:

• een perscontainer of;
• rolcontainers.

 Voor de berekening van de kosten van een perscontainer, moeten eerst een aantal data verzameld worden, zoals in onderstaand (fictieve) voorbeeld:

 

Huurkosten per maand	€350
Transportkosten per lediging	€75
Afvalverwerkingskosten per ton	€125
Gewicht per m3 van restafval (“Soortelijk gewicht”) zonder verdichting	125
Verdichtingsfactor perscontainer	3
Inhoud perscontainer	20 m3
Aantal ton restafval op jaarbasis	135

 

Eenmaal de informatie op tafel, kunnen we gaan rekenen:

 

Totaal aantal m3 per jaar aan restafval:                          135.000 : 125 = 1080 m3 / jaar

 

Totaal aantal af te voeren m3 in de perscontainer:         1080 : 3 = 360 m3 (na verdichting van “3x” door het “persen)

 

Aantal x dat de pers geledigd wordt per jaar :                  360 : 20 (m3) = 18 keer

 

Vervolgens kunnen we een gerichte raming maken van de totale kosten van een perscontainer op jaarbasis:
 

Huurkostenkosten per jaar	12 x 350  =	€ 4.200
Transportkosten per jaar	18 x 75    =	€ 1350
Verwerkingskosten per jaar	135 x 125  =	€ 16.750
Totaal		€ 22.300

 

 

Berekening kosten voor een abonnement met rolcontainers

Als eerste bepaalt u het optimale aantal rolcontainers, met bijbehorende inhoud en ledigingsfrequentie. We doen dit door het aantal kg op jaarbasis om te rekenen naar m3 per jaar. Nu kunnen we gemakkelijk het aantal kuub bepalen dat nodig zal zijn om de restafvalproductie af te kunnen voeren.

 

135.000 / 125 = 1080 m3 per jaar à 1080 : 52 =20.77 m3 per week. Het juiste aantal, de grootte en de ledigingfrequentie vindt men door te ‘spelen’ met behulp van onderstaand overzicht.

 

Liters		1   x per 2 weken	1   x per week	2   x per  week	3   x per week	4   x per week	5 x per week
240
500
660
750
1000
1300
1600
2500
5000

 

Bijvoorbeeld:

4 containers à 2500 liter die 2 maal per week worden geleegd = 4 x 2.5 * 2 = 20 m3 per week. Dit is op papier ‘net te weinig’ om 20.76 volledig te dekken, maar we willen natuurlijk zo veel mogelijk afval kwijt voor dezelfde prijs! U betaalt immers bij een rolcontainerbonnement een vast bedrag per maand, ongeacht of de containers vol of leeg zijn.

 

Nu we het aantal, de inhoud en de ledigingsfrequentie hebben bepaald, is het het zaak om de abonnementsprijs per rolcontainer te bepalen. Waarschijnlijk krijgt u een vast abonnementstarief als offerte, maar deze offerte is vaak opgebouwd uit een aantal elementen.

Hieronder hebben wij een overzicht gegeven aan de hand van een aantal fictieve waarden.

 

 

Verwerkingstarief: 125 euro per ton
Inhoud in liters	Huurkosten per maand	Handlingskosten per ophaling	Abonnementstarief bij verschillende ledigingsfrequenties per week
			1	2	3	4	5
240	€240	€ 5	€37	€50	€63	€76	€89
500	€ 5,00	€ 5	€54	€81	€108	€135	€162
600	€ 7,00	€ 6	€65	€98	€130	€163	€195
750	€ 7,50	€ 7	€78	€119	€160	€200	€241
1000	€ 8,00	€ 8	€97	€151	€205	€259	€313
1300	€ 10,00	€ 8	€115	€185	€256	€326	€396
1600	€ 12,00	€ 11	€146	€233	€319	€406	€493
2500	€ 16,00	€ 13	€208	€343	€478	€614	€749
5000	€ 21,00	€ 16	€361	€632	€902	€1173	€1443

 

 

De kosten op jaarbasis voor 4 rolcontainers van 2500 liter die 2x per week worden geledigd is:  = €22.409

 

Conclusie: de perscontainer is goedkoper dan een rolcontainerabonnement. In de voedingsmiddelenindustrie kan men als stelregel nemen

dat het omslagpunt van rolcontainers naar een perscontainer rond de 100.000 kg restafval per jaar is.

 

 

Interne inzameling

Rolcontainers en perscontainers mogen niet in elke bedrijfstak in de productieruimte staan. Men is daarom voor interne inzameling genoodzaakt kliko’s en afvalzakhouders in te zetten. Algemene regel: minimaliseer het aantal kliko's en afvalzakhouders tot een minimum! Raar maar waar: restafvalcontainers trekken afval aan en je wilt het ontstaan hiervan tot een minimum terugdringen

 

Karton

Voor de externe afvoerinzamelmiddelen kunt u voor karton kiezen uit:

• perscontainer  
• balenpers
• gaascontainers (abonnement)

Perscontainer karton

U hanteert dezelfde rekenmethode als bij de restafvalcontainer, alleen gebruikt u nu een soortelijk gewicht van 50 kg/m2 en het verwerkingstarief voor karton, bijvoorbeeld -75 euro opbrengst (!) per ton.

 

 

Huurkosten perscontainer 20 m3 per maand	€350
Transportkosten per lediging	€75
Verwerkingsopbrengst (!) per ton	- €75
Gewicht per m3 karton (“Soortelijk gewicht”) zonder   verdichting	50 kg
Verdichtingsfactor perscontainer	3
Inhoud perscontainer	20 m3
Aantal ton op jaarbasis	250

 

 

Totaal aantal m3 per jaar aan karton:                                    100000 : 50 = 2000 m3 / jaar

 

Totaal aantal af te voeren m3 in de perscontainer:                2000 : 3 = 667 m3 (na verdichting van “3x” door het “persen)

 

Aantal x dat de pers geledigd wordt per jaar :                        667 : 20 (m3) = 33 keer

 

Jaarlijkse kosten kartonperscontainer: (12 x 350) + (33 x 75) – (250 x 70) = - €325 (een netto opbrengst van 325 euro)

 

Balenpers

Voor het berekenen van kosten voor een balen gebruikt u onderstaande gegevens gegevens:

 

Huurkosten per maand*	€200
Transportkosten per baal*	€15
Recyclingopbrengst   per ton*	-€70 (!)
Gewicht per baal karton*	250 kg

*Bovenstaande zijn fictieve kengetallen, informeer bij uw afvalverwerker naar de werkelijke kengetallen.

 

We bepalen o.b.v. de jaarlijkse kartonproductie eerst hoeveel balen karton er zouden ontstaan.

 

100.000 / 250 = 400 balen per jaar ~ 33 balen per maand

Jaarlijkse kosten voor een balenpers: (200 * 12) + (15 * 400) – (70 * 100) = € 1400 kosten

Let op! Een balenpers vergt meer arbeid en de balen dienen op een droge plaats gestalt te worden; neem deze “kosten” ook mee in de beoordeling!

 

Rolcontainer abonnement

Bij 100 ton kartonproductie per jaar is het praktisch ondoenlijk en kostentechnisch onverstandig om dagelijks een aantal rolcontainers te laten wisselen (reken maar na!). Let op! Indien u een tonnage heeft waar een rolcontainerabonnement bij past, gebruikt u dan alstublieft gaascontainers i.p.v. gesloten rolcontainers.

Interne inzameling

Indien u een perscontainer of balenpers gebruikt en op de werkvloer rolcoltainers gebruikt ter inzameling, dan is het zéér de moeite waard om geen gesloten rolcontainers te gebruiken, maar open gaascontainers. Wederom is dit een puur psychologisch middel, maar zodra men de “kostbare” grondstof (=karton) ziet, zal men (onbewust) meer haar/zijn best doen om het karton gescheiden in te zamelen.

 

Kunststof

KUnststof is -in de meeste gevallen- net zoals karton een geldopbrengende afvalsoort. Kunststof is erg volumineus, waardoor een rolcontainerabonnement geen handige optie is. Afhankelijk van uw tonnage, zijn er 3 opties:

 

• aparte perscontainer
• balenpers
• in "geperforreerde" zakken mee in de kartonpers

Voor de analyse kunt u voorgaande systematiek gebruiken. De optie waarin u het folie verzamelt in geperforreerde 400 liter zakken en deze dichtgeknoopt in de kartonpers gooit, is kostentechnisch een zeer interessante mogelijkheid, omdat u daarmee "kosteloos" uw kunststof kunt laten afvoeren. Indien u van deze optie gebruik maakt, let u er dan op dat u geen harde kunststoffen (emmers, tie raps, etc) in uw 400 liter zak inzamelt. Daarnaast kunnen scherpe kunststoffen, zoals "backings", ervoor zorgen dat uw zak openscheurt, waardoor de inhoud van de zak zich vermengt met het karton. Uw recycler zal dan geneigd zijn om de hele partij af te keuren!

 

Inzamelmiddelen op de werkvloer:

• Bij (grote) voorkeur 400 liter afvalzakken met geperforreerde zakken (let hier op bij het bestellen)!
• harde kunststoffen: deafvalmarkt.nl ontvangt graag suggesties van recyclers.

 

Extern
De foliezakken kunnen los worden aangeboden, maar kunnen ook vaak in de perscontainer bij het karton worden verwijderd. Informeer bij uw recycler!
Balenpers: indien u zoveel plastic afval produceert, kunt u overwegen om een balenpers aan te schaffen. Maak een vergelijking met behulp van bovenstaande rekenmethodieken. Hulp?

 

Psychologische wetmatigheden Afvalmanagement

Ten aanzien van de plaatsing, het aantal en het soort container, is er een aantal psychologische wetmatigheden, waarmee u beter kunt scheiden en aanzienlijke kosten kunt besparen. 

1. medewerkers zijn opportunistisch en gaan altijd op zoek naar de “makkelijkste” werkwijze. Maak hier gebruik van en zorg ervoor dat de “makkelijkste manier” aansluit bij het beste scheidingsresultaat! Plaats bijvoorbeeld de kartoncontainers, daar, waar het meeste karton vrijkomt, zodat men niet op zoek hoeft te gaan naar andere “afvalbakken”.
2. zorg ervoor dat de afvalcontainers die de “geld-oplever-afvalstromen” opvangen, in aantal en in grootte altijd voldoende zijn. Probeer zoveel mogelijk “open” inzamelmiddelen voor opbrengststromen te gebruiken, zodat alle medewerkers het waardevolle afvalprodukt kunnen zien.
3. minimaliseer restafvalcontainers in grootte en in aantal. Afvalcontainers hebben een aanzuigende werking op afval (raar maar waar)!

 

Handige links:

Bedrijfsafval via deAfvalMarkt.nl afvoeren

Goedkoop een afzetcontainer huren